Ware liefde

Serie Vrouwen over Vrouwen (Ecuador)

Vandaag wordt de gerenoveerde kerk El Amparo feestelijk in gebruik genomen. Het voorbereidende werk is gedaan. Met vier vrouwen hebben wij de maaltijd klaargemaakt. De gasten kunnen komen. Terwijl we op hen wachten, praten we met elkaar. Een van die vrouwen is Mercedes.

Door Marja Korpel

We verwachten bezoekers uit bevriende kerken in Guayaquil, maar ook uit de zendingsposten in Machala, Portoviejo en Quevedo. Omdat zij minimaal vier uur onderweg zijn om in Guayaquil te komen, hebben wij met elkaar een eenvoudige maaltijd klaargemaakt.
Ons gesprek gaat over onze leeftijd. Alle vier zijn wij ongeveer even oud, maar als we praten over hoe ons leven verlopen is, komen de verschillen al gauw naar voren. Ik luister stil naar de verhalen van deze vrouwen. Alle drie hebben ze (zichtbare) littekens van een beschadigd huwelijksleven.

Al vanaf het begin heb ik een bijzondere band met hermana Mercedes en haar verhaal raakt mij nu opnieuw. Zij trouwt als jong meisje met een tien jaar oudere jongen. Ze is nog maar vijftien jaar als hun eerste kind geboren wordt. In die tijd, ruim veertig jaar geleden, was dat heel gewoon. Er zullen nog zeven kinderen volgen.
In de beginjaren van hun huwelijk wonen zij in het noorden van Ecuador bij familie. Zij werken op de finca (soort boerderij) van die familie, maar de armoede drijft hen naar de grote stad Guayaquil. Familie van haar man biedt hun een kamer in hun huis aan. Met z’n allen liggen ze in die ene kamer op dunne matrasjes op de grond. Als tegenprestatie wordt van hermana Mercedes verwacht dat ze kookt voor iedereen in het huis. In Ecuador is het de gewoonte om drie keer per dag een warme maaltijd te eten. Dat is bijvoorbeeld rijst met vlees of vis en wat groenten, of een gerecht gemaakt van bakbananen.
Het is voor hermana Mercedes een moeilijke tijd van armoede en hard werken. Op een nacht wordt ze wakker van een stem die haar naam roept. In het donker ziet ze niemand en ze hoort ook de stem niet meer. Wat ze wel hoort, is het geluid van vuur, vlammen! Ze springt uit bed en wekt haar man en kinderen. Het vuur kan gedoofd worden en er vallen geen slachtoffers. Maar de stem die haar naam riep die nacht kan hermana Mercedes niet meer vergeten. ‘Het was de hand van God, Die ons bewaard heeft’, zegt zij nu.
Niet veel later biedt haar neef aan om in zijn huis te gaan wonen. Deze neef woont zelf in Spanje en stelt hermana Mercedes met haar gezin zijn huis in de wijk Isla Trinitaria ter beschikking. Het is een huisje gemaakt van bamboe, maar ze zijn er gelukkig mee. Nu hebben ze een eigen onderkomen.

Ecuador heeft een machocultuur. De man staat centraal in de samenleving en er is een traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen die niet of nauwelijks ter discussie wordt gesteld. Zo is de taak van de vrouw het opvoeden van de kinderen, de was doen (tot een paar jaar geleden nog met de hand) en eten koken.
In deze machocultuur is het ook heel gewoon dat de mannen ontrouw zijn en hun vrouwen nogal eens slaan als hen iets niet zint. Meestal zijn ze dan dronken. Dit alles maakt het leven van vrouwen zwaar. Ik vroeg eens aan een weduwe of zij haar man miste. ‘Nee hoor’, was haar resolute antwoord, ‘ik heb nu rust gekregen.’ Zij zei altijd dat zij geen slecht huwelijk had. Haar man was lid in onze gemeente El Amparo en hij sloeg haar niet. Maar haar resolute antwoord zegt alles over de machocultuur waar zij in leeft.

Ook in het huwelijk van hermana Mercedes gaat het mis. Haar man gaat veelvuldig vreemd en brengt zelfs de vrouwen mee naar huis, waar hermana Mercedes probeert hun acht kinderen te voeden en te kleden.
Met hulp van anderen kan zij een professionele naaimachine aanschaffen, waarmee ze wat geld verdient door schooluniformen te naaien. Als de oudste kinderen het huis uit gaan en trouwen, besluit hermana Mercedes haar eigen kamer in te richten. Ze zet haar naaimachine en haar bed in die kamer. Hoewel deze kamer maar voor de helft overdekt is en zij dus in de buitenlucht slaapt, is zij tevreden met haar eigen plekje. Haar man heeft ook een eigen kamer in hun huis en leeft zijn eigen leven.
Afgelopen jaar heeft haar man een herseninfarct gehad en is zijn kortetermijngeheugen aangetast. Hij mag niet meer alleen weg, dus er moet altijd iemand met hem mee voor een afspraak buitenshuis. Die iemand is hermana Mercedes. Altijd is zij in de buurt van haar man. Moet hij naar een medische afspraak, zij gaat met hem mee. Wil hij een boodschap doen, zij brengt hem op de juiste plaats. En nooit komt er een onvertogen woord over haar lippen.
Na onze gezamenlijke bezoekjes aan gemeenteleden zitten we vaak nog wat na te praten en deelt zij bijvoorbeeld haar zorgen over haar kinderen. Het is tijdens zo’n gesprek dat hermana Mercedes zegt: ‘Weet je dat we al veertien jaar niet meer als man en vrouw leven? Maar we spreken nu weer met elkaar.’ In deze twee zinnen ligt al het verdriet en al de teleurstelling besloten die zij in haar huwelijk heeft moeten ondervinden.

Waarom schrijf ik over deze vrouw? Omdat zij voor mij een voorbeeld is. Ondanks de moeiten en zorgen in haar huwelijk, straalt zij rust en vertrouwen uit. Haar leven heeft zij in Gods hand gelegd. Zij heeft de ware liefde gevonden in haar Heiland, de Heere Jezus Christus. Hij heeft vrijwillig de zonden gedragen aan het kruis om haar, vermoeid en belast, rust te geven.

Eerder verschenen in Paulus 373 - september 2020

Lees ook de andere artikelen in de serie Vrouwen over vrouwen.

Hoe een Mogofin-vrouw leert van Eva en Sara (Guinee) - klik hier
Vlinder met gebonden vleugels (Albanië) - klik hier
Lichtend licht (Oeganda) - klik hier
Eenvoud en toewijding (Cambodja) - klik hier