Context zendingswerk: Guinee

Een rode, een gele en een groene streep. De vlag van Guinee. Een rode streep voor alle inspanningen die de bevolking moest leveren om vrij te zijn. Een gele voor de zon, de rijkdom van de aarde en voor gerechtigheid. Een groene voor de natuur van het land en voor eenheid. Vooral dat laatste is nog een grote uitdaging in Guinee.

Door Arco van Doleweerd

Republiek Guinee is een land in West-Afrika. Guinee was lange tijd een Franse kolonie. Pas sinds 1958 is het een onafhankelijk land. De eerste president maakte er gelijk een potje van. Met zijn autoritaire, socialistische regime onderdrukte hij de bevolking. De staatsgreep die zesentwintig jaar later volgde, was van harte welkom. Het leger nam de macht over en behield die tot 2009. Dat jaar waren er heftige protesten en dat resulteerde in een grote chaos: soldaten schoten op burgers en verkrachtten vrouwen. Toen Camara, de leider van het leger, gewond naar Marokko vluchtte, zorgde zijn opvolger voor vrije verkiezingen. Dat heeft tot nu toe geleid tot een meer stabiele overheid.

Land en bevolking

Republiek Guinee is net zo groot als het Verenigd Koninkrijk, dus zo’n acht keer groter dan Nederland. Het land kent zes buurlanden. De kuststreek is vrijwel vlak, oplopend naar een heuvelachtig binnenland in het oosten waarin felgekleurde vogels en heerlijke tropische vruchten te vinden zijn. Er wonen tien miljoen mensen. Conakry is de hoofdstad met meer dan twee miljoen inwoners. De steden die daarop volgen, zijn aanmerkelijk kleiner: niet groter dan Utrecht. De grote meerderheid van de mensen van Guinee, ruim 65%, woont op het platteland.
Dé Guineeër bestaat niet. De bevolking van Guinee bestaat namelijk uit heel veel verschillende etnische groepen. Elke groep heeft een eigen taal, gewoonten en gebruiken en zelfs godsdienst.
ZGG werkt in Guinee onder de Mogofin, een van de vele bevolkingsgroepen. De groep bestaat uit ongeveer 25.000 mensen, waarvan 20.000 in het Mogofin-gebied zelf wonen. Bijna alle Mogofin (95%) zijn moslim. Het Mogofingebied beslaat ongeveer veertig vierkante kilometer. Verspreid over dit gebied liggen ongeveer zeventig kleinere dorpen. ZGG werkt onder andere in Garama, het grootste dorp, waar zo’n duizend mensen wonen.
Frans is de hoofdtaal in Guinee. Een probleem is echter dat lang niet elke inwoner van Guinee ook daadwerkelijk Frans spreekt. De vele kleine etnische groepen hebben hun eigen taal. Ze leven op zichzelf en komen weinig in aanraking met de landstaal. Dat betekent dat zendingswerkers naast Frans ook de plaatselijke taal moeten leren om te communiceren. In Boké is dat het Soso en in Garama het Mogofin.

Godsdienst

In de elfde eeuw na Christus werd de islam geïntroduceerd in Guinee. De meeste mensen in Guinee zijn nu moslim, zo’n 85%. Guinee geldt als een van de gematigdere landen als het gaat om moslims.
Drie eeuwen na de islam kwam het christendom. De christenen in Guinee zijn vooral rooms-katholiek. Protestanten vormen slechts een hele kleine minderheid in Guinee en wonen dan vooral in de grote steden. In Boké heeft het zendingsteam soms contact met de Forestières, een christelijke stam in het zuiden. Christenen worden niet vervolgd, maar voor moslims die christen worden, is de situatie wel heel moeilijk. De derde religie is het animisme, de natuurgodsdienst. Het is slechts een kleine groepering die zich animist noemt. In werkelijkheid komt het bijgeloof terug bij het grootste gedeelte van de bevolking, zeker op het platteland. De islam is vermengd met het volksgeloof en wordt daarom ook wel volksislam genoemd.

Levensomstandigheden

Op dit moment is Alpha Conde de president van Guinee. Lang niet iedereen is het eens met de beslissingen van Conde. De bevolking protesteert vaak tegen de manier waarop hij het land bestuurt. Bij die protesten wordt veel geweld gebruikt en komen soms mensen om het leven. Er zijn ook doorlopend conflicten tussen verschillende religieuze of etnische groepen. Vrouwen zijn daarnaast vaak slachtoffer van geweld, waaronder verkrachting. Ook komt besnijdenis bij vrouwen op grote schaal voor. Hoewel vrouwenbesnijdenis in Guinee bij wet verboden is, is meer dan 95% van de vrouwen besneden. Homoseksuelen lopen er, net als in veel andere landen in Afrika, gevaar. Daders van geweld worden vaak niet vervolgd en gestraft door de overheid. Veel mensen uit Guinee komen naar het Westen. In Nederland wonen een paar duizend asielzoekers uit Guinee. Toch lijken de meeste Guineeërs in dorpjes op het platteland redelijk tevreden over hun bestaan.

Economie

Guinee is een van de minst ontwikkelde landen van de wereld. De economie drijft hoofdzakelijk op tropische landbouw, visvangst en mijnbouw. Vooral mijnbouw is economisch succesvol. Guinee staat bekend om haar bauxietmijnen. Bauxiet is een grondstof voor aluminium. Verder worden ijzererts, uranium, chroom, kobalt, nikkel, goud en diamanten gewonnen. Ondanks dat leeft een groot gedeelte van de bevolking van minder dan € 1 per dag. Ook in Boké en Garama zijn de mensen niet rijk. Ze leven van wat er groeit op het land en verdienen op allerlei manieren wat geld bij. Ze wonen in huizen en hutten, vaak met de hele familie en vormen zo dorpjes van honderd tot tweehonderd inwoners. Soms groter, soms kleiner. Meer dan de helft van de mensen in Guinee kan niet lezen en schrijven. Dit maakt dat de verkondiging, het vertellen van het Woord een grote plaats inneemt, net als bijbelvertaalwerk en leren lezen en schrijven.

Eerder verschenen in Paulus 343 - september 2014

Lees ook de andere artikelen in deze serie
Context zendingswerk: Indonesië
Context zendingswerk: Albanië
Context zendingswerk: Ecuador
Context zendingswerk: Nigeria