Voorjaarsactie 2025

Taalstudie in Cambodja

Ze zijn al anderhalf jaar bezig, de echtparen Heres en Den Otter. Hun kennis van het Khmer neemt toe. Maar kunnen ze er Gods Woord al mee verkondigen? Voor de Voorjaarsactie in 2025 verdiepen we ons in taalstudie in Cambodja.

V.l.n.r.: Jaccolien en Harrie den Otter en Wiegert Heres

‘Welkom in Cambodja!’
Fijn als iemand dat tegen nieuwe zendingswerkers zegt. Alleen: ze verstaan het niet. Geen woord ervan. Want het Khmer dat in Cambodja gesproken wordt, lijkt in niets op een Europese taal*.
‘Het leren van zo’n onbekende taal lijkt een beetje op onze aankomst in Phnom Penh’, zegt Wiegert Heres. ‘Ik dacht: hier ga ik nooit zelf rijden, en zeker niet op een motor. We zijn een jaar verder, en wat denk je? Ik rijd op m’n motor overal naartoe.’

Vlotte start
Wiegert en zijn vrouw Johanna begonnen hun taalstudie aan de Gateway2Khmer (G2K), een Engelstalige school die door zendingswerkers is opgericht. Het programma begint met spreken en luisteren. Wiegert en Johanna bouwden snel een woordenschat op en leerden de klanken van het Khmer alfabet. Na een week of zes konden ze boodschappen doen op de markt, want ze konden begroeten, tellen, informeren naar een prijs en voorspelbare vragen beantwoorden. ‘Waar kom je vandaan?’ ‘Spreek je deze taal?’ ‘Heb je kinderen?’
Die vlotte start is te danken aan het International Phonetic Alphabet (IPA) dat in eerste instantie op de G2K wordt gebruikt. Dit is een klankalfabet: elke klank heeft een eigen klankteken. Daarmee is in alle talen uitspraak en woordenschat aan te leren en op te schrijven. Heel handig, met zo’n ingewikkeld schrift als dat van het Khmer.

Ontwikkeling
Harrie en Jaccolien den Otter begonnen ook eind 2023 hun taalstudie op de G2K. ‘Toen we de Khmer lettertekens* begonnen te leren, ging voor ons echt een nieuwe wereld open’, vertelt Jaccolien. ‘Ineens gingen we iets begrijpen van wat er om ons heen op borden en gevels staat geschreven.’
Intussen is ook een ander proces bezig. ‘Er zijn veel woorden waarvoor geen letterlijke vertaling bestaat’, zegt Harrie. ‘Hoe gebruik je die goed? We leerden een woord dat aangeeft dat iets in het verleden is gebeurd, maar niet te lang geleden. Wat is dan ‘niet te lang’? Ga daar maar eens achter komen, want docenten of andere Cambodjanen kunnen dat ook niet precies aangeven. Je moet er gevoel voor ontwikkelen door het in de praktijk te gebruiken.’
Jaccolien vult aan: ‘Je leert je brein en je leerstijl hier op aanpassen. Eerst wilden we echt alles onthouden. Nu schrijven we zulke woorden gewoon op met wat ongeveer de betekenis is. Later zal het kwartje wel gaan vallen.’

Contact met Cambodjanen
Door contact met Cambodjanen vordert de taalstudie ook. Wiegert en Johanna leren veel van hun hulp in huis en hun tuktuk-chauffeur. Johanna: ‘Ik heb ontdekt dat ik in de aanspreekvorm* die ik gebruik, mijn relatie tot de ander moet uitdrukken. Iemand is mijn oudere of jongere broer of zus. En iemand van mijn ouders’ leeftijd is mijn oudere oom of tante.’
‘De tuktuk-chauffeur noemt zijn vrouw jongere’, zegt Wiegert. ‘En zij noemt hem oudere. Voornamen zijn hier niet zo belangrijk, alhoewel de chauffeur die van ons nu wel iets vaker begint te gebruiken.’
Harrie krijgt naast de G2K ook les van een Cambodjaan die vanuit het boeddhisme christen is geworden. ‘Hij kent beide werelden’, vertelt Harrie, ‘waardoor ik in mijn taallessen leer praten over zowel christendom als boeddhisme.’

Taal en geloof
Het boeddhisme kent allerlei plaatselijke gebruiken die alleen boven tafel komen door erover te praten. Het leven van Cambodjanen wordt beïnvloed door boeddhistische denkbeelden, bijvoorbeeld de noodzaak om goede dingen te doen, die iets goeds voor je uitwerken. Het Khmer zelf is verbonden aan het boeddhisme: het schrift* is gebaseerd op het Sanskriet en Pali, de talen van hindoeïsme en boeddhisme.
De vele verschillende aanspreekvormen in het Khmer laten iets zien van het hiërarchische denken in veel Aziatische culturen. Dat punt komt ook terug in de vertaling van de Bijbel in het Khmer*. God wordt in hiërarchie gelijk gesteld aan de koning: de hoogste positie. Als het over Hem gaat, wordt de meest verheven variant van het Khmer gebruikt. Ingewikkelder ligt het met de teksten waarin het over de Heere Jezus gaat. Moet dan ‘gewone-mensen’-taal worden gebruikt, of de verheven taal voor God?
Voor Harrie en Wiegert is het duidelijk: ze moeten voorlopig volhouden met hun taalstudie voordat ze de blijde boodschap van het heil in Christus aan het hart van Cambodjanen kunnen leggen.

*Meer over Khmer
Zes thema’s diepen we uit met de Voorjaarsactie dit jaar. Op de volgende data vindt u op onze website en in de sociale media informatie over de volgende onderwerpen:
#1 - IPA - International Phonetic Alphabet (met Harrie den Otter)
#2 - Begroetingen en aanspreektitels (met Wiegert en Johanna Heres)
#3 - Khmer alfabet (met Wiegert Heres en Chan Tra)
4 april | Waar komt het Khmer vandaan? (India, hindoeïsme, boeddhisme of Babel?)
11 april | Khmer schrijven (met Harrie den Otter)
17 april | Khmer en de Bijbel (waarin zich een onoplosbaar probleem voordoet)

Steun de Voorjaarsactie!

1. Gebruik de machtigingskaart in de Paulus van maart.
2. Doneer via onze doneerpagina op deze website. 
3. Gebruik deze Tikkie-link voor een snelle overboeking.
4. Scan onderstaande QR-code voor dezelfde Tikkie-link.