Daar waar de Bijbel spreekt

Op zoek naar mogelijkheden om harten te raken in het evangelisatiewerk

Ruim anderhalf jaar is evangelist Otte werkzaam in Tepelenë, een stad in Zuid-Albanië. Bijna elke dag is hij in het stadje te vinden om de mensen te ontmoeten. In de winkel, op de markt, in de koffiehuizen, overal waar hij de gelegenheid krijgt. Hij knoopt een gesprek aan waarin hij, in de context van Tepelenë, de goede Boodschap verspreidt. Het is zoeken naar mogelijkheden om het hart van de Albanezen te raken.

Door Willemien van Schothorst

Dagelijks gaat evangelist Otte naar het centrum van het stadje dat aan de voet van de berg ligt. De stad met tien- tot dertienduizend inwoners heeft eigenlijk maar een klein centrum. Het bestaat uit een dorpsplein aan de doorgaande weg en drie straten met kleine winkeltjes. Er zijn wel vijftien slagers en ook een aantal bakkers die elkaar beconcurreren. De winkeltjes van Sinkel, waar van alles te koop is, zijn ontelbaar. Daarnaast zijn er een paar timmerbedrijfjes en kleine ondernemingen die aluminium ramen en deuren in elkaar zetten, een loodgieter en twee winkeltjes voor de doe-het-zelver.
Ook op het gebied van kleding is er van alles te vinden in het stadje. Al tellend komt Otte op wel twintig winkels met tweedehands kleding en schoeisel. De wat ouderen en de kleintjes vinden er wat van hun gading. De pubers daarentegen gaan alleen maar voor nieuw en mode. De ouders liggen krom om hun schoolgaande kinderen volgens de laatstemode te kunnen kleden.

Benz en bedelaar

Er is een geweldige tegenstelling tussen rijk en arm. Zo rijdt er bijvoorbeeld een Mercedes Benz rond die méér dan twee ton kost. Jasper Otte: 'Deze week gebeurde het op hetzelfde moment: die dure auto passeerde mij en tegelijkertijd kwam er een verstandelijk gehandicapte jongen met zijn uitgestoken hand bedelend op mij af om iets te krijgen. Het is een schril contrast.'
In Tepelenë is een hoog werkloosheidspercentage, zoals in heel Albanië. Dit is in het centrum van de stad goed zichtbaar. Veel mannen zonder werk hangen daar een groot deel van de dag rond. Ze komen de dag door met een praatje, een wandeling en een kopje koffie in het koffiehuis.
Hoe diep een land, maar ook een mens kan afvallen van de wegen van God is ontzagwekkend. Met Israël was het niet anders ten tijde van Jeremia en Ezechiël. Maar midden in deze situatie gaat de Bijbel open. Sinds korte tijd is er een gebouwtje waar ’s zondags kerkdiensten en andere activiteiten gehouden worden. Otte preekte na Pinksteren over Ezechiël 37: 3b: 'Zullen die dorre doodsbeenderen leven? Gij weet het Heere!' Ezechiël moest profeteren en zo heeft evangelist Otte ook een taak. Hij weet het: 'Daar ligt onze hoop en verwachting voor de mensen vanuit Tepelenë!'

Contacten leggen

Op veel verschillende manieren werkt Jasper Otte aan een band met de mensen van Tepelenë. Hij legt contact met de verkopers van de winkeltjes, de groepjes mannen op straat en de mensen thuis.
Naast het benaderen van mensen voor een praatje met of zonder lectuur hebben Jasper en zijn vrouw Jenny al veel visites bij mensen thuis gebracht. Het levert vriendschap op waar nog veel in geïnvesteerd moet worden. Ze proberen op termijn om met de mensen thuis de Bijbel te gaan lezen. Het probleem is wel dat de mannen meestal op straat zijn en dat de vrouwen dan alleen thuis zijn. Otte moet voor zo’n ‘thuisleesproject’ dan ook vaak samen met zijn vrouw Jenny op stap omdat hij als man niet alleen bij de vrouwen thuis op bezoek kan. De Ottes zijn aan het nadenken hoe ze dit praktisch gestalte kunnen geven. Bij het laten spreken van de Bijbel tijdens een gesprek is het altijd weer zoeken naar evenwicht tussen ‘geen paarlen voor de zwijnen werpen’ en het gepast laten spreken van Gods Woord. Maar elke dag opnieuw zoekt Jasper naar openingen.

Politieke crisis

Al anderhalf jaar duurt bijvoorbeeld de politieke crisis tussen de regerende democratische partij en de socialistische partijen. Er zou stembusfraude gepleegd zijn. Dit is een dagelijks gespreksonderwerp van de Albanezen. Jasper hoort dan ook maar al te vaak een klaagzang over de regering. Neem dan daarbij nog eens de wijdverbreide corrupte ambtenarij, gezondheidszorg en het onderwijs en het plaatje om te klagen is compleet. De conclusie is duidelijk: een ander heeft het gedaan!
Soms vraagt Otte ietwat confronterend: 'Bidt u wel voor uw regering?' Wenkbrauwen worden dan gefronst. 'Bidden?' zo vragen ze dan. 'Ja, zoals de apostel Paulus in de Bijbel ons opdracht geeft om voor de overheid te bidden.'
Een stil en gerust leven zoals in 1 Timothëus 2 staat, willen de Albanezen graag, zo merkt Otte dagelijks. Maar bidden voor de overheid? Dat is teveel gevraagd. Deze bijbelverzen zijn regelmatig een aanknopingspunt voor hem om met de mensen verder te praten. De vier verzen die volgen in 1 Timothëus 2 zijn daarin de kern: ‘Want dat is goed en aangenaam voor God, onzen Zaligmaker; Welke wil, dat alle mensen zalig worden, en tot kennis der waarheid komen.’
Hij doet er alles aan om een vriendschapsband met de bevolking op te bouwen. Elke keer merkt hij weer dat dát een voorwaarde is om tot deze gesprekken te komen.

Geld

Albanië heeft zich ontworsteld aan het failliete communistisch systeem. Daarna kwam hang naar meer luxe en voorspoed. Er is een honger en dorst naar geld. Otte: 'Iedereen verwenst het harde kapitalistische leven, behalve de heel rijken dan. Maar tegelijkertijd hebben alle ouders de wens om hun kinderen een beter leven te geven dan zijzelf hebben gehad. Vandaar dat er honger en dorst is naar geld. Niet naar gerechtigheid, maar naar geld en macht.' Het is moeilijk om hier op een wijze manier mee om te gaan.
Hoe doet hij dat? Hij laat tijdens een gesprek de woorden van de Heere Jezus zelf spreken. De zaligsprekingen hebben een rijke inhoud om de Albanezen te vertellen van de andere kant van het mens zijn: de geestelijke kant. Schatten op aarde verroesten of worden gestolen, maar alleen Zijn Gerechtigheid redt van de dood! Jasper: 'Prachtig werk als evangelist om dáárop te wijzen.'

Bijgeloof

Ook Psalm 91 is voor hem een geliefd bijbelgedeelte. Hij komt veel bijgeloof tegen. Veel mensen denken dat voorspoed, gezondheid en vruchtbaarheid beschermd worden door een amulet. Er is bijgeloof in de terugkijkende beschermende kracht van het blauwe oog. En een pop of ander voorwerp is het middel tegen jaloersheid. Dit bijgeloof komt op de hele Balkan voor, maar in Albanië is het wel heel sterk aanwezig.
Jasper ziet mensen om zich heen die hoog geschoold en atheïstisch zijn, maar die alles rond hun huis of in de auto behangen met poppen en ogen. Wat is de boodschap uit Psalm 91 dan sterk! Poppen en ogen bieden geen bescherming, maar de schuilplaats van de Allerhoogste wel.
Jasper: 'We zaaien op hoop en met Gods belofte voor ogen. Zijn Woord zal niet ledig wederkeren, maar doet wat Hem behaagt.' Daar waar de Bijbel spreekt, werkt de Heere!

Eerder verschenen in Paulus 319 - september 2010