De enige Weg in Albanië

Evangelisatie bij toenemende invloed van de islam

Groot is de invloed van de islam. In bepaalde gebieden lijkt deze zelfs toe te nemen. Willemien van Schothorst is begeleider van het jeugd- en vrouwenwerk in Delvinë. Ze vertelt hoe zij dit ervaart.

Door Evelien Smit

Willemien vertelt dat de overheersende religie afhangt van de streek: ‘Globaal gezien kun je zeggen dat de islam als geloof van het volk vooral voorkomt in het zuiden en midden van het land. In de streek rond Delvinë is er bijna in iedere plaats wel een moskee te vinden. De dagelijkse oproep tot het gebed hoort bij het leven.’ Er is sprake van vermenging met nationalisme. Elke Albanees is trots op zijn wortels als Albanees. Die nationale gevoelens stijgen boven het geloof uit. Zo zijn in Albanië gemengde huwelijken tussen verschillende geloofsovertuigingen goed mogelijk.

Radicalisering

In meerdere landen is sprake van een bepaalde radicalisering van het islamitisch geloof. Op de vraag hoe dat in Albanië is geeft Willemien aan dat tot een paar jaar geleden op straat in Delvinë weinig merkbaar was van uiterlijke vormen van de islam. De afgelopen periode is dit echter toegenomen. Er zijn meer vrouwen die met lange rokken lopen en gesluierd zijn. Ook zie je meer mannen met een lange baard. ‘
Tot enkele jaren geleden was de islam mild en was er meer sprake van familiereligie dan van persoonlijke overtuiging en uitleving van religie. De soennitische stroming, die voornamelijk samenkomt en gegroepeerd is rond de moskee, is in bepaalde gebieden nu wel nadrukkelijker aanwezig.’
Naast deze stroming is er ook de Bektashi in Albanië, een groepering die ontstaan is in de periode van de Ottomaanse onderdrukking. Het is een soefistische stroming, waarin in de loop der tijd veel vermenging is ontstaan met christelijke elementen en volksgeloof.

Wrijving

Op heel de Balkan is sprake van radicalisering en zijn banden met Islamitische Staat merkbaar. In Kosovo zijn er bijvoorbeeld grote zorgen rond geradicaliseerde jongeren die terugkomen vanuit het oorlogsgebied in Syrië. De armoede en uitzichtloosheid vormen een groot risico voor radicalisering. Die componenten zijn op de Balkan in ruime mate aanwezig.
Hoe is dat in Albanië? Willemien: ‘In Tepelenë is er weinig contact met moslims, maar in Delvinë is een grote groep moslims. Doordat zowel zij als wij activiteiten organiseren voor kinderen en jongeren, zorgt dit onder de kinderen voor vragen en onduidelijkheid. Vanuit de kerk benadrukken wij dat iedereen bij ons welkom is: moslim en christen. Wij verbieden ook niet om naar de moskee te gaan. Wel wijzen wij kinderen en jongeren op de enige Weg naar het leven. Gewild of ongewild ontstaat er wrijving tussen de kerk en moslims. ‘We willen aanvaringen niet uitlokken, maar anderzijds willen we als christenen altijd eerlijk blijven over onze motieven. We draaien er niet omheen waarom we kinderen en jongeren uitnodigen.’

Evangelisatie door relatie

Vaak zeggen moslims in gesprekken over het geloof: ‘Moslims en christenen hebben allemaal Dezelfde God.’ Verder gesprek lijkt dan te blokkeren. Willemien benadrukt dat we allemaal met dezelfde achtergrond geboren worden: Godloos. ‘Maar,’ zo vult ze aan, ‘daar waar de Heere werkt, zoeken kinderen en jongeren naar God en komen ze naar de clubs en naar de kerk.
Het is moeilijk om jongeren weggezogen te zien worden. Maar tegelijkertijd zien we ook jongeren die vertrokken zijn na een periode toch terugkomen omdat ze inzien dat de Heere Jezus de enige Weg is.’
‘Belangrijk in onze context is dat we trouw ons werk doen en het Woord elke keer weer laten spreken. Het geloof is uit het gehoor. En als we er alles aan doen om kinderen, jongeren en volwassenen het Woord te laten horen, mogen we het ook weer aan de Heere overlaten. In de praktijk zien we dat evangelisatie door relatie het meest effectief is. De Heere werkt door relaties heen.’
Als laatste wijst Willemien op het grote belang van het gebed. ‘De situatie en de confrontatie met moslims is soms moeilijk. Jongeren en ouderen weten niet meer wat ze moeten geloven. Maar laat er gebed zijn dat ze de enige Weg tot behoud vinden, en uitkomen bij de Bron van het leven.’

Eerder verschenen in Paulus 350 - januari 2016