De kennis

Van Genesis tot Openbaring: Bijbel in de Una-taal

Google Translate: ideaal! Elke Nederlander kan tegenwoordig vertaalwerk doen. Invoeren, vertaling bekijken, misschien nog een kleine extra controle, en klaar is Kees. Toch?

De Una-vertalers hebben niets aan Google Translate. Bijbelvertaalwerk is een vak! Getrouw overzetten van Gods Woord vraagt gedegen kennis van Hebreeuws, Grieks en Aramees, maar ook van de lokale talen, zoals Indonesisch en Una. De vertalers kennen de vertaalprincipes. En ze hebben geduld en doorzettingsvermogen nodig.

Het vertaalwerk bestaat uit vier kerntaken: begrijpen, vertalen, controleren en corrigeren.
Begrijpen: Wat wil de oorspronkelijke tekst zeggen? Commentaren in het Indonesisch helpen de Una-vertalers hier grip op te krijgen.
Vertalen: Hoe zetten we deze tekst om in het Una? De Una-vertalers maken een eerste vertaling. Gipson en Melkias controleren de vertaling. Ze lezen de tekst hardop voor, om de natuurlijkheid te checken. Ze lezen de vertaalde gedeelten met de Una-bevolking, zoals op de foto hierboven. Gipson (de man die schrijft) stelt begripsvragen en controleert zo of de betekenis goed overkomt bij de mensen.
Controleren: Is de vertaling kloppend met de grondtaal en de gemaakte afspraken? Dick en Margreet Kroneman controleren als vertaalconsulent de tekst. Een vertaalconsulent van het Indonesisch Bijbelgenootschap checkt nog één hoofdstuk van elk bijbelboek.
Corrigeren: Welke wijzigingen zijn nog nodig voordat gepubliceerd kan worden? Het vertaalteam corrigeert, samen met Dick en Margreet, de laatste punten. Dan is de vertaling gereed voor uitgave en gebruik.

Toen het echtpaar Kroneman in 1988 begon, waren ze zelf onderdeel van het vertaalteam. Dankzij hun training en begeleiding van de Una-vertalers werd het vertaalteam zelfstandig en trokken Dick en Margreet zich terug. Daardoor konden zij de vertaalconsulenten worden en toestemming geven tot publicatie van vertaalde bijbelgedeelten.

Getrouw en begrijpelijk
Het vertaalteam probeert altijd zo dicht mogelijk bij de betekenis in de grondtekst te blijven. De vertaling moet dus betrouwbaar zijn, maar ook goed overkomen bij de Una-lezers. Dat is soms een hele uitdaging.
Neem de uitdrukking ‘Zoon des mensen’. Dit is een aanduiding van de Heere Jezus als de Messias. Maar wat betekent het letterlijk vertaalde ‘Zoon des mensen’ voor een Una? ‘Bastaard’, of: ‘kind waarvan de vader niet bekend is’. Een letterlijke vertaling zet hier de Una-lezer op het verkeerde been en kan dus niet getrouw genoemd worden.

Google Translate heeft hier geen oplossing voor. Kennis is nodig om tot een goede vertaling te komen; kennis van de betekenis van de bijbelse uitdrukking én van de Una-taal.
Uiteindelijk is de uitdrukking ‘Hij Die mens werd’ in het Una de beste vertaling voor de titel ‘Zoon des mensen’. Deze vertaling blijft niet alleen heel dicht bij de betekenis van de uitdrukking in de grondtekst, maar is daarnaast ook volstrekt duidelijk voor de Una-bevolking. Bijbelvertaalwerk is echt een vak.

Van Genesis tot Openbaring: Bijbel in de Una-taal. Dit is aflevering 4 van de ZGG Voorjaarsactie in 2022. In aflevering 3 is iets weergegeven van de omvang van Gods Woord, qua betekenis, maar ook in letterlijke zin. Volgende week: aflevering 5.

Steun de Voorjaarsactie!
- Scan de QR-code op de afbeelding
- Gebruik deze Tikkie-link
- Geef via onze doneerpagina