Gehinderd naar Guinee

Over visum, overboeking, douane en wachten, wachten, wachten

Door Fennie Haase

Na een lang verlof in Nederland komt de terugkeer naar Guinee dichterbij. 23 september staat de vlucht gepland. Maar er moet nog wel een nieuw visum geregeld worden.
Op 3 september is mijn visum aangevraagd via internet. De ambassade in België is vanwege ‘de corona’ nog steeds gesloten. Op het moment van vertrek, woensdag 23 september, heb ik nog steeds mijn visum niet. Volgens de regels van Guinee heb ik ‘recht’ op een visum. In overleg met ZGG en het team in Guinee besluiten we dat ik zonder visum op pad ga. Dat is spannend: neemt de luchtvaartmaatschappij me mee?
Op het vliegveld, bij de incheckbalie, lijkt de dame overtuigd te zijn om me mee te nemen. Ik kan alle papieren van de online-aanvraag laten zien en de oude visa lang verblijf staan in mijn paspoort. Maar… voor de reis Parijs-Conakry kan ze me niet inchecken. Het vliegtuig is overboekt en ik sta op de reservelijst. Pas in Parijs zal ik te horen krijgen of ik mee kan of niet.
De volgende hindernis is de douane. Laten zíj me meegaan? Wonderlijk. In Nederland heb ik geen douanecontrole vanwege het Schengenverdrag. In Parijs laat de douane me zonder naar boardingkaart of visum te kijken door…

Anderhalf uur voor de vertrektijd van de vlucht Parijs-Conakry is er personeel bij de gate. Ik laat mijn kaart, die aantoont dat ik op de reservelijst sta, aan hen zien. Een dame gaat voor me aan de slag en komt al vlot terug met een boardingkaart voor mij. Stoel 34H.
In het gangpad van het vliegtuig vraag ik een meneer of hij mijn tas in het bagagerek wil zetten; ik kan er niet goed bij. Terwijl hij dat voor me doet, ga ik zitten op stoel 34H. Tot mijn verbazing zegt dezelfde meneer: ‘Dat is mijn stoel.’ Ik zeg hetzelfde: ‘Het is mijn stoel.’ We vergelijken de boardingkaarten en jawel: we zitten op dezelfde stoel! Ook dit probleem wordt vlug opgelost; de man krijgt een ander plekje in het vliegtuig.

Aangekomen in Conakry begint een toestand die het beste te vergelijken is met een ‘kippenhok’. Allemaal uit het vliegtuig, in de luchtbrug die naar de gang op het vliegveld leidt. Allemaal weer terug. Allemaal op een sticker staan, die in twee rijen op een meter afstand van elkaar op de vloer zijn geplakt. En echt, je moet óp de sticker staan.
De Nederlandse man die voor het eerst in Guinee komt, kan het niet laten om alles te bekritiseren, zich luid te verbazen en zich op te winden over wat ‘niet normaal’ is. Een Guineeër in de andere rij vraagt aan hem in goed verstaanbaar Nederlands: ‘Is alles goed?’ Na het getetter van de Nederlander aangehoord te hebben, zegt de Guineeër tegen me: ‘Je moet hem vertellen dat hij op moet houden met klagen en zeuren; we zitten allemaal in hetzelfde schuitje.’
De rij slingert zich als een opgekrulde slang door de luchthaven. Van ons allemaal wordt de temperatuur opgenomen en opgeschreven. Dan volgt de douane. Voordat ik daadwerkelijk bij het hokje van de douane-ambtenaar ben, pikt een andere meneer me uit de rij: iemand zonder geldig visum. Mijn paspoort wordt ingenomen en afgegeven bij de douanier in het hokje.
Er staan meer mensen zoals ik te wachten. We krijgen opdracht onze bagage te gaan zoeken. Als iedereen alles bij elkaar heeft gesprokkeld kunnen we een douanier volgen. Hij neemt ons mee langs een sluipweggetje naar de vertrekhal. Ik ben benieuwd.

In een hokje in de vertrekhal (is het de immigratiedienst op het vliegveld?) worden de ‘visa’ afgehandeld. Wat blijkt? Europa laat geen mensen uit Guinee toe, dus laat Guinee geen mensen uit Europa toe. Maar omdat ik eigenwijs ben en niet kan wachten tot het visum er is, word ik toch ingelaten. Reden: ik ben een inwoner van Guinee - dat laten de oude visa lang verblijf zien. Had ik die oude visa niet gehad, zouden ze me hebben teruggezet op het vliegtuig.
Nu moet ik een doorreisvisum kopen. Dat kost 50 dollar of 50 euro. Daarvoor krijg ik een stempel - het doorreisvisum - in mijn paspoort. Geldigheidsduur: vijf dagen. In die tijd moet ik een ‘goed’ visum zien te krijgen.
Onze trouwe taxichauffeur brengt me naar het guesthouse in Conakry. We spreken af dat ik vrijdag met hem naar het ministerie van immigratie ga om mijn visum verder te regelen.
Ik ben gearriveerd in Guinee. Ondanks alle hobbels en onzekerheden heb ik me de hele reis uitzonderijk rustig gevoeld. De Heere heeft geleid dat de eerste stewardess me mee liet gaan, dat de douane in Parijs niet heeft gecontroleerd, dat ik een plek in het vliegtuig kreeg en dat het in Conakry zo voorspoedig liep. Wat is Hij goed!

Vrijdag ga ik naar de immigratiedienst, samen met een Guineeër die mij helpen kan. Laten we hem ‘Monsieur’ noemen. Eerst zitten we bij een dame in haar hokje. Die verwijst ons naar de onderdirecteur om al de papieren te laten valideren. De man is aardig en zegt ongeveer hetzelfde: de papieren moeten alleen gevalideerd worden door de directeur, de hoogste baas van de politie en douane.
Onderweg gaat het mondkapje van Monsieur kapot. Hij moet een nieuwe gaan kopen. Onderwijl zit ik te wachten bij de deur van de directeur. Ik mag naar binnen, maar Monsieur is nog niet terug. Voordat ik ook maar iets uit kan leggen, zegt de directeur dat ik een vals visum heb.
Ik ben verbijsterd. Een vals visum? Welke? Mijn oude visa lang verblijf? Of het doorreisvisum? Wat gek! Ik ben te verbijsterd om het te snappen. Ongeduldig draagt de directeur me op om Monsieur te bellen.
Zodra Monsieur binnen is, legt hij - heel onderdanig - uit hoe het in elkaar zit. Maar hij krijgt hetzelfde antwoord. Ik heb een verkeerd visum en moet terug naar de luchthaven. Daar moet ik mijn geld terugvragen, een inreisvisum kopen en terugkomen naar de immigratiedienst om mijn visum lang verblijf te krijgen.
Vanuit de kamer van de directeur komen we in een ander hokje. Daar geven medewerkers van de dienst het advies dat ik beter gelijk $ 150,00 kan betalen. Dan heb ik mijn visum. Wat is wijsheid? Het visum lang verblijf is al betaald bij de digitale aanvraag! Om nu nog een keer te gaan lappen, is te gek voor woorden. Maar ja, ik ben in Guinee. Daar kan dat. Steekpenningen horen als het ware gewoon bij het leven. Maar als zending doen we niet mee aan corruptie. Dus…

Via de app vraag ik mijn collega’s om gebed. Intussen wik en weeg ik en kies ervoor te doen wat de directeur heeft gezegd. Terug naar het vliegveld. Monsieur weet waar we heen moeten. Het is hetzelfde hokje als waar ik het doorreisvisum heb gekocht.
We zitten te wachten. Een man is aan het werk achter de computer. Al gauw zie ik dat hij bezig is met de digitale aanvragen van de visa. De dame die me het doorreisvisum heeft verkocht loopt er ook weer. Nu in een prachtige outfit. Zij herkent mij. Ze zegt dat het geregeld gaat worden.
Na een mooi poosje gewacht te hebben, komt ze terug. We moeten mee. We worden naar de plaatsvervangende commissaris van de luchthavenpolitie gebracht. Daar legt Monsieur het hele verhaal weer uit.

Voor de commissaris en de visa-verwerker is de situatie helemaal nieuw. Volgens de laatste nieuwsbrief van de politie ben ik namelijk legaal in het land. Waarom de directeur problemen maakt, begrijpt hij ook niet. Mede omdat de aanvraag voor het visum online is gedaan, kan ik me overal vrij bewegen. Ik moet gewoon wachten totdat mijn visum via de mail wordt afgegeven. Zodra het er is, moet ik het printen en weer naar het vliegveld komen. Dan zullen ze mijn visum in het paspoort gaan zetten.
Toch maak ik me nog een beetje zorgen. Wat als ik naar mijn dorp ga? Onderweg zijn er diverse checkpoints, waar ik opnieuw in de problemen kan komen. De commissaris vertelt me dat ook de mannen bij de checkpoints weten dat dit de regels zijn. De laatste nieuwsbrief is namelijk door het hele land gegaan. Ik ben nog niet overtuigd en zeg nogmaals dat ik onderweg moeilijkheden verwacht. Dan geeft hij mij zijn telefoonnummer. ‘Bel me even’, zegt hij, ‘dan weet ik wat jouw nummer is.’
Ik verlaat het vliegveld met een licht hart. Wat ben ik blij dat ik naar het vliegveld ben gegaan. Het leek zo’n gekke optie in het begin, maar het was de juiste weg. Wat is de Heere goed!

Dit deel van het verhaal is klaar. Ik kan verder reizen naar Garama. Maar het hele verhaal is pas klaar als ik daadwerkelijk het visum in mijn paspoort heb staan.