3. Wonderlijke wegen
De verspreiding van het Evangelie loopt naar Gods welbehagen
Serie 'Nieuw zendingsveld' (3)
Door Hanneke van Eckeveld en Jan-Kees Kooijman
Hoe zal het Evangelie bij onbereikte volken komen? Onze vaderlandse geschiedenis maakt duidelijk dat Gods wegen vaak onbegrijpelijk en tegelijk heel wonderlijk zijn. Dat geeft hoop voor de volken waar het op dit moment onmogelijk lijkt dat Gods Woord hen zal bereiken.
Op aarde zijn miljarden mensen met een ziel die nog nooit van Christus hebben gehoord. Uit Gods Woord blijkt dat de Heere alle volken op deze aarde in het oog heeft. Zolang er nog onbereikte volken zijn, is Gods belofte aan Abram niet voltooid. Tot zover de uitkomsten van de artikelen in de serie ‘Een nieuw zendingsveld’.
Servaas en Willibrord
Hoe zal het Evangelie bij onbereikte volken komen? Onze eigen geschiedenis laat zien hoe dat kan gaan. Volgens de overlevering is Sint Servaas de eerste bisschop in de Lage Landen. In de vierde eeuw trekt hij naar de omgeving van Maastricht. Op zijn komst volgt de kerstening van het huidige Limburg. Verder dan de Rijn komt het echter niet. De oorzaak? De rivier vormt de bovengrens van het Romeinse Rijk. Aan de overkant van de Rijn blijven heidense volken gevangen in geestelijke duisternis.
In de zevende eeuw stuurt paus Gregorius de Grote een groep monniken naar het huidige Groot-Brittannië. Het Evangelie doet kracht; nieuwe zendelingen gaan vanuit Engeland en Ierland op pad. In het jaar 690 komt Willibrord aan land bij Katwijk aan Zee. Vanuit Utrecht doet hij met zijn elf helpers zendingswerk ten noorden van de Rijn. Ze werken op een steenworp afstand van het gebied dat al eeuwen gekerstend is. Aan het einde van de achtste eeuw is de kerstening van de Friezen ook een feit. Vier eeuwen na de komst van Sint Servaas in Limburg is Noord-Nederland bereikt. Vanuit Engeland.
Vruchtbare aarde
In de geschiedenis van ZGG blijkt dat de komst van het Evangelie soms al is voorbereid onder een bepaald volk. In 1963 kwam ds. G. Kuijt terecht bij het Yali-volk in het toenmalige Irian Jaya. Zonder dat iemand in Nederland het wist, leefden de Yali’s al in de verwachting dat iemand met de waarheid naar hen toe zou komen. Een vergelijkbare situatie deed zich voor onder de Mogofin in Guinee. Een vooraanstaande imam had over een blanke familie gedroomd. Toen hij zendeling Johan Commelin ontmoette, wist hij dat die naar Garama moest komen. Ook in Albanië viel zendingswerk in 1994 in vruchtbare aarde. Flessenpost uit Griekenland had tijdens de communistische periode de weg voor het Evangelie gebaand. Zo heeft God soms al gewerkt onder een volk waar voor het eerst zendelingen arriveren.
Gods leiding
Het Evangelie kan onbereikten dus via wonderlijke wegen bereiken. Boven dat alles staat Gods leiding. Dat heeft de Dordtse Synode in 1618-1619 ook geconstateerd (zie onder). De openbaring van het Evangelie gaat naar Gods welbehagen. Bij sommige volken is het al eeuwen geleden gebeurd, andere leven nog in animisme en heidendom.
De situatie op Papoea laat zien hoe dat in de praktijk kan uitpakken. Omstreeks 1880 bereikten zendelingen de kust van hun eiland. Pas tientallen jaren later kwam door het werk van ZGG het Evangelie ook bij de Yali, Mek en Una-stam. Al die tijd leefden Papoea’s in het binnenland voort in de duisternis, zonder God en Christus.
De Dordtse vaderen vonden de praktijk misschien net zo moeilijk als de zusterkerk op Papoea en als wij in Nederland. Ze sluiten paragraaf 7 van hoofdstuk 3/4 van de Dordtse Leerregels af met het advies om Gods leiding niet te onderzoeken, maar te aanbidden.
Beperkingen
Kijk nu nog eens naar de kaart van Joshua Project waarop met talloze rode stippen staat aangegeven waar onbereikte volken zijn.
De stippen zijn allemaal even groot. Dat wil niet zeggen dat die volken gelijk van grootte zijn. De ene stip gaat over duizenden mensen; de andere over miljoenen. Voor veel stippen is een reden aan te wijzen. De internetmogelijkheden zijn beperkt, waardoor online toegang tot het christendom is afgesloten. Het is moeilijk of zelfs verboden om van godsdienst te veranderen. De overheid verbiedt evangelisatie-activiteiten. Onder verschillende onbereikte volken is sprake van verdrukking en vervolging van christenen. En dan zijn er nog de landen waar grote onveiligheid tot een negatief reisadvies voor buitenlanders leidt. Dat alles is een grote belemmering voor de komst en verspreiding van het Evangelie.
En toch blijft staan dat God alle volken op de aarde in het oog heeft. Johannes heeft uit alle volken, natiën en talen mensen zien staan voor de troon van het Lam. Onder welke volken is de Heere nu bezig de komst van het Evangelie voor te bereiden? Deze gedachte mag het deputaatschap, maar ook ieder persoonlijk, op de knieën brengen voor de zoektocht naar een nieuw zendingsveld.
Door Gods welbehagen wordt het Evangelie nu aan meer mensen geopenbaard
Dordtse Leerregels H3/4, paragraaf 7
Deze verborgenheid van Zijn wil heeft God in het Oude Testament aan weinigen ontdekt, doch in het Nieuwe Testament (het onderscheid der volken nu weggenomen zijnde) heeft Hij haar aan meer mensen geopenbaard.
Van welke onderscheidene toebedelingen de oorzaak niet moet gesteld worden in de waardigheid van het ene volk boven het andere, of in het beter gebruik van het licht der natuur, maar in het gans vrije welbehagen en de onverdiende liefde Gods; waarom ook diegenen, wien buiten, ja tegen alle verdiensten zo groot een genade geschiedt, haar met een nederig en dankbaar hart moeten erkennen, maar in de anderen, wien deze genade niet geschiedt, moeten zij met den apostel de gestrengheid en rechtvaardigheid van Gods oordelen aanbidden en die geenszins curieuslijk onderzoeken.
Dit artikel is verschenen in Paulus 392 - mei 2024
Lees ook de andere artikelen in deze serie:
1) Miljarden mensen met een ziel
2) Met het oog op alle volken
